استقامت (قرآن)از عناوین و موضوعات مطرح شده در آیات قرآن، «استقامت» است. ۱ - معنی استقامتاستقامت از قَوَمَ به معناى استمرار و پايدارى، راستى، ايستادن، راست شدن، راست بايستادن [۲]
لغت‌نامه دهخدا.
و قرار داشتن در راه راست بدون منحرف شدن است. در این عنوان آیاتی معرفی می‌شوند که در آن‌ها از واژه‌های «ثبت»، «قوم» و مشتقات آن‌ها و از جملات وصفی (مثل «بنيان مرصوص».) و عبارت‌های مفید معنای «استقامت»، استفاده شده است. استقامت در دو بعد فردی و اجتماعی کاربرد دارد و در منابع اخلاقی و تربیتی بیشتر به معنای فردی آن توجه شده است. از قرآن و روایات اسلامی فهمیده می‌شود اساس پیروزی در کارها استقامت و پایمردی است. امام خمینی استقامت و پایداری در امور را یکی از آموزه‌های اسلام دانسته است؛ تا آنجا که ایشان استقامت در امور را از خود آن امور مشکل‌تر برشمرده است. امام خمینی باتوجه‌به آیه «فَاستَقِم کَما اُمِرتَ وَمَن تابَ مَعَکَ» استقامت در برابر سختی‌ها را بسیار پراهمیت می‌داند و معتقد است سالک الی‌الله باید در برابر مشکلات مقاومت نشان دهد و تسلیم نشود. ایشان با اشاره به حدیثی که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آیه یاد شده را مایه پیری زودرس خود شمرده است، دلیل سنگینی این آیه را نگرانی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از عدم استقامت همراهانش در راه هدفشان می‌دانست و معتقد بود همان‌طور که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) خود به استقامت و مقاومت مامور بود، همراهانش را نیز مامور به استقامت کرده بود. امام خمینی در یک نگاه به استقامت مردم و ایجاد رابطه‌ای میان افزایش ظلم و بی‌عدالتی و رشد نیروی مقاومت در ملت‌ها اشاره و خاطر نشان کرده است هر‌اندازه بر میزان ظلم و ناملایمات افزوده شود، تحمل و قدرت استقامت در برابر آن نیز بیشتر خواهد بود. استقامت تنها تسلیم نشدن در برابر مشکلات نیست چنان‌که پایداری در میدان جهاد و عدم خضوع در برابر دشمن به مراتب اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند به‌گونه‌ای که مجاهدت‌های امت‌های پیشین به همراه پیامبران الهی الگویی آموزنده برای مجاهدان آینده معرفی شده است. امام خمینی عامل اصلی بالا بردن توان و استقامت را در انسان بازسازی معنوی و اعتقادی می‌داند. ایشان استقامت در راه دفاع از عقیده را یکی از شرایط اصلی مقابله با ظلم و طاغوت و برقرار کردن حکومت اسلامی می‌داند و ایستادگی و پیروزی در این راه را با پیروی از حرکت انقلابی سیدالشهدا حسین (علیه‌السلام) به‌عنوان الگویی برای همه ملل مظلوم جهان میسر می‌شمارد و یکی از دلایل اصلی تبلیغات دشمنان علیه دین را همین مقاومت مردمی نشئت گرفته از قرآن و اسلام می‌داند. [۹]
خمینی، روح‌الله، دانشنامه امام خمینی، ج۱، ص۶۸۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.
۲ - عناوین مرتبتآثار استقامت (قرآن)، استقامت ابراهیم (قرآن)، استقامت اصحاب کهف (قرآن)، استقامت بر توحید (قرآن)، استقامت پیروان شعیب (قرآن)، استقامت جادوگران (قرآن)، استقامت در برابر گناه (قرآن)، استقامت در تبلیغ (قرآن)، استقامت در جهاد (قرآن)، استقامت در راه هدف (قرآن)، استقامت رسولان انطاکیه (قرآن)، استقامت شعیب (قرآن)، استقامت عالمان ربانی (قرآن)، استقامت لوط (قرآن)، استقامت مجاهدان (قرآن)، استقامت محمد (قرآن)، استقامت موسی (قرآن)، استقامت مؤمنان (قرآن)، استقامت نوح (قرآن)، استقامت هارون (قرآن)، استقامت یوسف (قرآن)، اهمیت استقامت (قرآن)، پاداش استقامت (قرآن)، توصیه به استقامت (قرآن)، عوامل استقامت (قرآن)، موانع استقامت (قرآن). ۳ - پانویس
۴ - منبع• مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۱۹۳، برگرفته از مقاله «استقامت». • دانشنامه امام خمینی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰ شمسی. |